Managing change is dé uitdaging van deze tijd

Geschreven door Myriam Emmen

Hoe overleef je in deze tijd als organisatie? Hoe ga je om met de constante veranderingen? Myriam Emmen, als associé trainer verbonden aan vanHarte&Lingsma, ziet aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en samenwerking als een voorwaarde om te overleven. Als mensen werkelijk geïnspireerd zijn, willen ze voor het doel door de weerstand (ego, eigen belang) breken en ervaren ze de kracht van samenwerken.

Het vraagt maximale flexibiliteit om in een steeds sneller veranderende wereld als organisatie en individu te overleven. De werkelijkheid heeft de zoveelste strategie en het zoveelste model en businessplan ingehaald en achterhaald voordat deze goed en wel geïmplementeerd zijn. Op controle gebouwde organisaties kunnen niet snel genoeg reageren, kosten veel geld en zorgen voor een te zwaar beladen top. Bedrijven die nu willen overleven, zullen zich moeten aanpassen en moeten het vermogen ontwikkelen om van binnenuit in het hier en nu te handelen. Dit vereist een grote verschuiving: van externe naar interne zekerheid en van controle naar intuïtie en creativiteit. Organisaties en medewerkers zullen de focus meer naar binnen moeten richten om hun innerlijke zekerheid te ontwikkelen. Voor een bedrijf betekent dit vaak terug naar de corebusiness en daar snijden waar het systeem louter op controle is gericht.

Medewerkers die innerlijke zekerheid ontwikkelen, leren bewuster kiezen. De externe zekerheden (zoals positie, privileges en geld), vaak gericht op het ego versterken, moeten geëvalueerd en mogelijk losgelaten worden. Wie van binnenuit kiest, ontwikkelt persoonlijk leiderschap en is een inspiratiebron voor anderen. Degene die meer vanuit innerlijke zekerheid leeft en werkt, heeft minder dan anderen managers nodig die hem de weg wijzen. Vragen als ‘wie ben ik?’, ‘wat wil ik?’, ‘wat kan ik?’, ‘hoe kan ik?’ en ‘hoe pas ik?’ worden richtinggevend. Wat zijn mijn waarden en drijfveren? En welke bijdrage wil ik leveren aan deze wereld? Welke organisatie/rol past mij daarbij? Past mijn huidige werk nog? Doe ik wat ik wil en wil ik wat ik doe? Van controle naar inspiratie De mens is de belangrijkste productiefactor voor elk bedrijf. Hij heeft een vrije wil en zal pas echt veranderen als hij daarvoor van binnenuit (vanuit de vrije wil) kiest. Een trainer, coach, directeur of manager kan mogelijke richtingen aangeven en ondersteunen bij het ontwikkelingsproces. In deze tijd, waarin alles continu verandert en elk moment om een andere vorm van leiderschap vraagt, is het essentieel dat mensen van binnenuit op zichzelf vertrouwen en verantwoordelijkheid (blijven) nemen. Niet alleen voor zichzelf, maar zeker ook voor de wereld om hen heen. Verandering zet men in door de innerlijke wil te veranderen, die wordt aangewakkerd door inspiratie. Inspirerende leiders zijn de leiders van de toekomst. Managing change is dé uitdaging van deze tijd. ‘Managing change’ is een contradictio in terminis, want deze tijd vraagt om Leiderschap in de puurste vorm. Dat betekent opstaan vanuit de eigen innerlijke zekerheid om ‘verstaan’ te worden. Heel veel leiders zijn vooral managers die medewerkers sturen en controleren, waarmee ze (onbedoeld en als bijproduct) de eigen verantwoordelijkheid van de ander vaak verdoven. Indirect verdoven ze daarmee ook zichzelf, omdat iedereen en alles met elkaar verbonden is: mensen worden afhankelijk, gaan zich richten naar de leider/manager en nemen zijn denkbeelden over. De persoonlijke ontwikkeling van de leider en zijn gezichtspunten worden daardoor de grenzen van de ontwikkeling van de medewerkers. What you see is what they get! In deze tijd, waarin in de digitale wereld iedereen toegang heeft tot alle informatie, geven inhoud, structuur en kennis nauwelijks nog macht en vallen hierop gebaseerde structuren beurtelings om. In plaats van medewerkers te controleren en in functionerings- of competentieprofielen te persen zou de organisatie medewerkers de mogelijkheid kunnen bieden zichzelf persoonlijk te ontwikkelen. Mensen die vanuit innerlijke zekerheid de kracht (het bronbesef) hebben om hun eigen werkelijkheid te creëren, klagen minder, zijn gemotiveerder en werken doelgerichter en efficiënter. Bovendien hebben ze minder managers nodig, waardoor de organisatie flexibeler, goedkoper en resultaatgerichter wordt. In zo’n organisatie wordt ‘moeten’ vervangen door ‘ont-moeten’. Maar hoe faciliteer je dit als bedrijf? Hoe bied je de ruimte die nodig is? Figuur 1 toont met welke krachtenvelden de persoonlijke ontwikkeling van een persoon te maken krijgt in de context van een organisatie.

figuur 1 krachtenveldanalyse

Figuur 1: Krachtenveldanalyse persoonlijke ontwikkeling in de context van organisatieontwikkeling.

 

Wie ben ik? Dit is de eerste vraag die iemand zichzelf stelt. Wie ben ik, wat zijn mijn innerlijke drijfveren, wat is mijn persoonlijke missie?

Wat kan ik? Wat zijn mijn talenten, valkuilen en bewuste en onbewuste kanten? Waarin ben ik bekwaam en onbekwaam? Het is de eerste stap richting persoonlijke ontwikkeling. Bewustwording van de kwaliteiten en valkuilen.

Wat wil ik? Welke talenten wil ik vormgeven en hoe doe ik dat? Wat is mijn doel, missie, visie? Wat zijn mijn drijfveren? Vanuit welke waarden werk ik? Hoe geef ik vorm aan wat ik wil?

Hoe pas ik? Wat past bij mij, wat wil ik? Past mijn baan nog of is in deze fase van ontwikkeling wat anders nodig? Past deze organisatie me nog? Een proces waarin durven loslaten erg belangrijk is

Figuur 2 Krachtenveldanalyse persoonlijke groei en organisatieontwikkeling.

Figuur 2: Krachtenveldanalyse persoonlijke groei en organisatieontwikkeling.

Uitgangspunten: van externe naar interne zekerheid

Zelfreflectie: what you see is what they get ‘

Ik sta voor de spiegel en kijk naar mijn spiegelbeeld. De ene dag ziet dit er heel anders uit dan de andere dag. Het kan zelfs van moment tot moment verschillen. Het hangt nauw samen met mijn innerlijke gevoel, mijn overtuigingen over mezelf.’ Persoonlijke ontwikkeling gaat over durven spiegelen en verantwoordelijkheid (blijven) nemen. Niet alleen voor jezelf, maar zeker ook voor wat je geeft aan de wereld om je heen. Hoe meer verantwoordelijkheid je hebt, hoe groter jouw verantwoordelijkheid tegenover anderen.

Het talent om talent te zien

Ont-moeten biedt je de mogelijkheid de ander werkelijk te ontmoeten en te zien waar zijn innerlijke talent zit. Het is als leider een grote kunst om de ander te ondersteunen dit talent tot uitdrukking te brengen. Dit vereist het eigen oordeel opschorten en focussen op het talent daaronder. Een leider zal, om anderen rondom hem te laten groeien, het talent nodig hebben om talent te zien. Hiervoor moet hij een werkelijke connectie krijgen met zichzelf, zijn oordelen kunnen loslaten en van daaruit het wezen van de ander kunnen ontmoeten. Waar leiderschap is anderen kunnen zien in hun kracht en hen ondersteunen om hierin steeds meer te gaan staan. Het gaat om een gids kunnen zijn in het leven van de ander, die ander een stukje op weg helpen, zonder het over te nemen.

Het talent om meer perspectieven in te nemen

‘Niets is wat het lijkt, het is maar hoe je ernaar kijkt.’ ‘Beseffen dat je elk moment een gezichtspunt inneemt van waaruit je de werkelijkheid benadert. Dat op datzelfde moment vele andere gezichtspunten mogelijk zijn en dat jij altijd de keuze hebt om te bepalen welk gezichtspunt je kiest. Het is het voortdurend in contact staan met het hoger zelf dat kiest, ervaart en weer loslaat, niet vastzit aan een waarheid, wetend dat de waarheid als zodanig niet bestaat.’ Mensen gaan beseffen dat niets is wat het lijkt, het is maar hoe je ernaar kijkt (de bril waardoor zij kijken, bepaalt wat ze zien en ervaren). Dat de communicatie die slechts bedoeld is om gelijk te krijgen, tweedimensionaal is en niet bijdraagt aan verrijking en verdieping. Er ontstaat een werkelijke interesse in de wereld van de ander en er wordt een basis gecreëerd om zich van machtsstrijd naar strijdmacht (terminologie van mijn vriend/collega Frans van der Reep) te ontwikkelen. Geen gevechten meer om te bepalen wie gelijk heeft, geen gemanipuleer en gedomineer. Werkelijke interesse in elkaars gezichtspunt, echt luisteren en doorvragen, elkaar ver-staan, geweldloze communicatie. Door samen te werken word je als het ware uit je ego getild. In de kracht van de connectie ontstaat een gezamenlijk veld waarin jouw competenties sensitiviteit, assertiviteit en flexibiliteit als vanzelf optimaal worden ontwikkeld. De ervaring dat alles met alles verbonden is, samen met een gezamenlijk inspirerend doel, geeft richting aan de samenwerking. Werkelijk samenwerken, een aligned team zijn, de kracht van een gezamenlijk doel ervaren, waardoor de bereidheid ontstaat het individuele belang geheel of gedeeltelijk op te geven en zich met anderen te verbinden aan het bereiken van een doel dat jezelf én een hele organisatie dient.

De kracht van het loslaten

‘Op het moment dat we persoonlijk of als organisatie een tegenslag ervaren, hebben we altijd een keuze. Gaan we vechten en richten we onze aandacht daarop? Of laten we los en richten we onze aandacht en energie op nieuwe doelen?’ ‘Het inzicht in de eigen negens organiseren en het vermogen activiteiten waarin de onderneming geen topperformer is (wat wil ik en hoe pas ik?) los te laten. Essentieel daarin is ook het vermogen om vanuit de eigen kracht, vanuit de eigen negens, samen te werken (‘Reuzen – een kathedraal – bouwen met andere negens op de markt, met bedrijven die op hun gebied een negen zijn’). De kracht van het loslaten en toevertrouwen.

Samenwerken en de kracht van vertrouwen

‘Reuzen – een kathedraal – bouwen gaat niet zomaar. Dat lukt niet als iedereen vanuit zijn ego of gedreven door het systeem uit is op eigen punten scoren. Echte samenwerking maakt afhankelijk en dus kwetsbaar. Je moet boven een waterval of bergwand gaan hangen aan een touw dat een ander boven vasthoudt. Veel bedrijven worstelen met organigrammen, ofwel vechtplaatjes, van hun organisatie. Macht is dan het centrale thema: waar zit jij en waar zit ik en hoe kom ik hogerop? Uitgangspunt is dat mensen begrenzingen, en daarmee mentale tegenstellingen (conflict), nodig hebben om een duidelijke eigen plek te veroveren. Dat daarmee hun basisbehoefte aan veiligheid wordt gevoed: conflict creates comfort (zie model Frans van der Reep). Zo geeft roddelen mensen vaak het gevoel dat ze samen gelijk hebben: wij weten het, die ander is een sufferd. Herken je dat? Wees eerlijk naar jezelf: wie durft immers echt op eigen inzicht en innerlijke zekerheden te vertrouwen als het erop aankomt? Wie neemt echt verantwoordelijkheid? Het mechanisme conflict creates comfort lijkt soms niet alleen voor personen te gelden, maar ook voor de politiek en hele landen.’

Machtsstrijd ombuigen in strijdmacht

Roddelen, gelijk willen hebben en machtsstrijd kosten tijd en energie en leveren niets op. Het maakt organisaties vooral trager en duurder, terwijl deze piranhasamenleving, die toch vooral door internet wordt veroorzaakt, juist dwingt tot faster, better, cheaper voor iedere organisatie. Als je in deze internettijd niet in toenemende mate doet waarin je goed bent, zul je minder succesvol zijn. Doe waar jij een negen in bent. Gewoon weer goed worden in je vak zal de basis worden voor samenwerking met anderen. Daarnaast zul je alleen medewerkers echt kunnen binden met een inspirerende visie, iets waardoor zij ook van binnenuit geraakt zijn en waarvoor ze willen gaan. Als mensen werkelijk geïnspireerd zijn, willen ze voor het doel door de weerstand breken en ervaren ze de kracht van samenwerken. Dan wordt het faster, better, cheaper, omdat al dat gedoe niet meer nodig is. In tegenstelling tot het klassieke perspectief op organiseren ontwikkelt zich dan een spiritueel perspectief waarin mensen interesse krijgen in zaken als zingeving en persoonlijke ontwikkeling. Om echt te kunnen samenwerken en reuzen te bouwen is de onthechting van het ego, die besloten ligt in spiritualiteit, noodzakelijk. Onderstaand schema, ontwikkeld door Frans van der Reep, brengt in beeld hoe een mensenleven, bedrijf of zelfs land zich kan bewegen en hoe je onthecht raakt. Normaal bewegen mensen of landen zich in het middenveld, in de groene cirkel: de comfort zone. Spiritueel doel van het leven is die comfort zone te stretchen, zodat je je bij alles wat je meemaakt veilig weet. In de mate waarin je dit doel realiseert, kun je meer op innerlijke zekerheden varen en van externe zekerheden onthechten.

Persoonlijke ontwikkeling: individueel en in organisaties

Op individueel niveau is persoonlijke ontwikkeling een keuzeproces. De organisatie dient als omgeving/context waarbinnen deze ontwikkeling geheel of gedeeltelijk plaatsvindt en gefaciliteerd wordt. Als de ontwikkeling van een individu niet meer past bij een bepaalde omgeving en/of organisatie, zal de persoon een omgeving zoeken die meer past bij zijn fase en ontwikkeling. Op organisatieniveau is persoonlijke ontwikkeling een transformatieproces waarin een heroriëntatie plaatsvindt naar inspirerende doelen die maatschappelijke relevantie hebben en aansluiten op de algemene waarden waarmee wij allen verbonden zijn. Wil een organisatie op dit niveau werkelijk onderzoeken wat haar bijdrage kan zijn, dan zal een diepgaande verandering plaatsvinden in de organisatie en bij de mensen die daarin werken. De organisatie wordt meer een levend organisme. Daarbij is alles steeds veranderlijk en wordt het hier en nu ervaren. De organisatie staat in open verbinding met de buitenwereld, pakt die signalen op en selecteert deze als passend en niet passend bij haar missie. Reuzen, kathedralen kunnen gebouwd worden. Iedereen draagt zijn steentje bij aan het werken aan een doel dat allen verbindt. Waar vertrouwen een kans krijgt, ontstaan respect, waardering en werkelijke connectie. En een organische samenwerking die krachtiger is dan welk controlesysteem dan ook.

Met dank aan Frans van der Reep en Leon Dupain voor hun support en hulp.

—————-

Myriam Emmen

Associé trainer

Doe dat wat je echt wil doen!

Download de brochure voor Leidinggeven aan verandering

{{ currentTab.tab_naam }}


{{ field.naam }} *

    {{ name }}



{{ field.naam }}

{{ field.omschrijving }}

Vorige

Je gegevens worden verstuurd. Even geduld alstublieft...

Over Myriam Emmen

Van jongs af aan heb ik al een diepe wens een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Ik geniet ervan anderen bewust te maken dat de wereld om hen heen een weerspiegeling is van wie ze zijn en waar ze staan. Ik geloof dat een groeiende verantwoordelijkheid steeds meer de ruimte creëert om het leven te leiden zoals jij dat wilt. Controle maakt plaats voor ruimte en inspiratie. Liefde, compassie, integriteit, authenticiteit, passie, flexibiliteit en in connectie zijn in het Hier en Nu zijn ingrediënten om te groeien in bewustzijn en steeds meer perspectieven in te kunnen nemen.

Werkervaring
Ik werk 26 jaar als trainer/begeleider en coach van ontwikkelprocessen bij  organisaties, teams en individuen. Ben geïnteresseerd in de (persoonlijke) ontwikkeling in de context van organisatieontwikkeling. Mijn doelgroep is altijd Directie, Management en Senior Adviseurs geweest. Ik heb zowel nationaal als met diverse ‘internationale ‘individuen, teams en organisaties mogen werken op het gebied van persoonlijke-, team- & leiderschapsontwikkeling.

Myriam heeft dit artikel geschreven in het kader van de training Leidinggeven aan verandering, en is eerder gepubliceerd in Business Spiritualiteit Magazine.