Goede voornemens: deze keer lukt het wel
Iedereen die ooit goede voornemens heeft gemaakt, weet dat die doorgaans al na enkele weken in de prullenmand belanden. Of je nu meer wilt sporten, meer tijd met familie wil doorbrengen of minder druk zijn. Het blijkt altijd lastiger dan we dachten. Maar waarom maken we jaar na jaar goede voornemens, als het toch telkens mislukt? En hoe lukt het toch om je eraan te houden? We vragen het Esther, onze mindfulness-expert. Zij geeft je vijf praktische tips om je goede voornemen(s) wel te laten slagen!
Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: goede voornemens, nut of onzin?
“Het nut van een goed voornemen is dat je terugkijkt op het afgelopen jaar. Wat is er goed gegaan? Wat niet? Waar kreeg ik energie van? Waar ben ik tevreden over? Of dat nu gaat om werk of om privézaken. Je krijgt dan beelden en gevoelens bij wat je wil behouden en wat je graag anders zou willen zien. Stel je hebt een succesvol jaar gehad op het werk, daar veel tijd ingestoken maar je hebt slechts een paar mooie vakantieweken met je gezin gehad. Terwijl je eigenlijk meer tijd met je gezin wil doorbrengen. Dan komt zo’n voornemen uit een verlangen. Iets dat je daadwerkelijk wil. Juist dan heeft het hebben van een ‘goed voornemen’ écht nut. En ook alleen als je hierbij een plan bedenkt, daadwerkelijk gaat veranderen en het laat slagen. Dus af en toe, ook al is het maar één keer per jaar een aantal dingen in je leven op z’n kop zetten en wat opschudden, kan dus ook veel energie geven.
Een goed voornemen is onzinnig als het een voornemen is dat van buitenaf geïnitieerd is. Je wilt het niet echt zelf, maar je denk dat “het moet” of hoort. ‘Omdat het Oud & Nieuw is stop ik met ingang van 1 januari met roken’ of ‘In januari ga ik echt afvallen’. De motivatie is dan extern gericht, een ritueel, en dan zie je vaak dat mensen zich er niet aan kunnen houden.”
Waarom is het zo lastig om je aan goede voornemens te houden?
“Mensen houden van patronen. We doen de dingen omdat we ze nu eenmaal altijd zo doen. En patronen zijn heel moeilijk te doorbreken. Onder die patronen liggen namelijk overtuigingen, gevoelens en angsten waardoor het lastig is om die gewoontes te doorbreken. Neem het goede voornemen dat je ‘meer tijd wil vrijmaken voor je gezin’ en ‘minder hard wil werken’. Het patroon van het ‘maar altijd moeten werken’ kan bijvoorbeeld gelegen zijn in het feit dat je je werkgever wil laten zien dat je van nut bent op de zaak. Maar ook de aanname dat je bang bent dat als je minder lang op het werk bent, of minder vaak overwerkt, je bijvoorbeeld een promotie misloopt of dat het gevolgen heeft voor de jaarlijkse beoordeling. Vaak liggen er dus onder die patronen overtuigingen en angsten die lastig zijn te doorbreken.”
Daarom is zelfonderzoek dus zo van belang?
“Juist, als je niet precies weet waarom het zo belangrijk voor je is om iets te veranderen en wat je daarin tegenhoudt, dan is het ook heel erg moeilijk om je aan je goede voornemen te houden. Je hebt écht innerlijk motivatie nodig om dat gedrag te veranderen.”
Hoe kun je die innerlijke motivatie aanwakkeren?
“Vaak worden voornemens in negatieve taal vertaald: ‘Ik wil stoppen met roken’ of ‘Ik wil afvallen’. Dat zou je moeten omdraaien. Het is gebleken dat mensen die een goed voornemen positiever kunnen formuleren: ‘Ik wil een gezond leven’ of ‘Ik wil fitter worden’ veel meer gemotiveerd zijn. Daarnaast denken we vaak dat we het alleen moeten doen. Juist omdat je een patroon moet doorbreken, is dat lastig. Dus moet je écht hulptroepen inschakelen en vertellen aan anderen waarom dit goede voornemen zo belangrijk voor je is. Tenslotte we gunnen onszelf heel weinig imperfectie. Vallen en opstaan zien we niet als een proces van verandering. Terwijl dat an sich ook een proces is, een gedragsverandering gebeurt niet van de ene op de andere dag: morgen stop ik radicaal met roken en raak ik nooit meer een sigaret aan. Heel veel mensen die stoppen met roken nemen namelijk nog weleens een sigaretje tussendoor en dat is niet heel ernstig, als we dat ook maar tegen onszelf kunnen zeggen. Morgen is er weer een nieuwe dag, een nieuwe kans.”
Wat is belangrijker: terugkijken of vooruitkijken?
“Het begint in het heden, in het nu, je bent ergens niet tevreden over. Of je hebt nu een verlangen om iets te veranderen. Het kriebelt dus in het hier en nu. Dan is het belangrijk om eerst te onderzoeken: ‘Wat is mijn verlangen?’ ‘Waar wil ik naar toe?’ ‘Welke beelden heb ik daarbij? En hoe maak ik mijn verlangen concreet? Wat daarbij helpt is bijvoorbeeld het maken van een vision board, waarbij je je verlangen visualiseert, maar je kan er ook een goed gesprek over hebben met iemand. Wat je ook maar inspireert om concrete beelden en woorden te vinden bij wat je wel wil.
Als je het verlangen concreet hebt dan is het belangrijk om terug te kijken: ‘Waarom heb ik het nu niet?’ ‘En wat houdt mij tegen?’ Terugkijken en analyseren hoe het in het verleden is gegaan is zinnig. En dat is wat veel mensen niet willen, graven naar de pijn en de last. Gelijk ook een reden waarom een voornemen strandt. Mindfulness is bijvoorbeeld een mooi hulpmiddel hierbij. Het gaat over bewustwording, jezelf goed leren kennen: ‘Wat maakt dat ik doe dat ik doe? Waarom denk ik wat ik denk? Wat maakt dat ik voel hoe ik me voel?’
Is de zomer geen mooier moment om te starten met goede voornemens?
“Het moment van een ‘goed voornemen’ is hét moment waarbij je vanbinnen voelt dat je iets anders wilt. Dus het moment dat het verlangen het allergrootst is. Dan is het moment om actie te gaan ondernemen. En dat kan op elk moment in het jaar zijn.
In de winter bijvoorbeeld omdat je dan terugkijkt op het jaar. Of je hebt iets meer met de zomer omdat je dan de tijd en ruimte hebt om te veranderen. Elk moment is een mooi moment voor een goed voornemen. Het loskomen van een gedwongen moment, zoals met Oud & Nieuw, is juist heel belangrijk. Dat je je niet extern laat motiveren, maar dat je luistert naar je gevoel. Het aloude spreekwoord ‘je moet het ijzer smeden als het heet is’ wel van toepassing op goede voornemens!”
Heb je vijf tips om goede voornemens wel te laten slagen?
#1: Vraag om hulp
“Vraag om hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Zeker bij goede voornemens zoals stoppen met roken. Dat is namelijk een verslaving en heb je hulp nodig van misschien wel je huisarts of familie en vrienden om je heen.”
#2: Maak het positief
“Beschrijf je goede voornemen als iets positiefs dat je wil. Dus niet waar je vanaf wilt. En maak dat concreet in beelden.”
#3: Doe zelfonderzoek
“Onderzoek je eigen intrinsieke motivatie. Bedenk je dit goede voornemen omdat je vindt dat het hoort of dat het moet van een ander of van de maatschappij? Dan is de kans van slagen weinig succesvol. Onderzoek vooral waarom je het zelf wil en hoe het jou verder gaat brengen in het leven.”
#4: Be nice
“Wees mild voor je zelf. Zie de route van het goede voornemen als een proces en wees niet te streng zijn voor jezelf als bijvoorbeeld een keertje niet naar de sportschool gaat of toch een keertje overwerkt terwijl je dat niet. Mensen die streng voor zichzelf zijn hebben over het algemeen vaker de neiging om terug te vallen in oude gewoontes. Terwijl als je mild bent en het ziet als liefdevolle discipline om aan je goede voornemen te werken is je kans van slagen groter.”
#5: Celebrate
“Vier je successen – hoe groot of hoe klein ze ook zijn – en deel je successen ook met anderen!”
Heb jij zelf ook goede voornemens?
“Voor Oud & Nieuw heb ik die niet. Dit jaar was echter wel een jaar waarin ik op een gegeven moment wel de behoefte kreeg om meer buiten te zijn, meer te wandelen en meer te bewegen. Geïnspireerd door een vriendin heb ik toen een stappenteller aangeschaft en nu loop ik bijna elke dag 10.000 stappen! Dat motiveert me heel erg. Soms lukt het niet om zoveel stappen te halen en dat is oke. Op de dagen dat het me wel lukt voel ik me over het algemeen blijer, het doet echt iets voor mijn gemoed. Terugkijkend op het jaar ben ik vooral blij en dankbaar met alles wat ik in mijn leven heb.”
Wil je meer weten over hoe mindfulness je kan helpen, op je werk maar ook privé?
Download hieronder meer informatie! (pdf)