De Taart van Adviseren
Ken je dat? Dat je in je werk als adviseur ineens in de problemen komt. Je begrijpt een deel van het vraagstuk niet, mist essentiële informatie, loopt uit het budget… Kortom: je opdrachtgever is niet tevreden met wat jij levert. Dan is het zomaar mogelijk dat je een of meer fases in het adviesproces hebt overgeslagen.
Het adviesproces is opgebouwd uit een aantal verschillende fases, te vergelijken met de lagen in een taart. Als je voor iemand een taart bakt, hoe pak je dat dan aan? Bak jij de taart die jij zelf het lekkerst vindt? Of die je al zo vaak hebt gemaakt dat je hem met ogen dicht kan maken? Experimenteer je het liefst met bijzondere ingrediënten? Of begin je gewoon en zie je wel wat het wordt? (zie ook de blog over de Leerstijlen van Kolb)
Als je wil scoren met je taart, dan is het goed om te weten voor wie deze is bedoeld en voor welke gelegenheid. Waar houdt de ontvanger van? En waarvan juist niet? Marsepein, slagroom of vers fruit? Heeft hij of zij allergieën? Zoveel mensen, zoveel smaken; en dat geldt zeker ook voor de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
‘Bezint eer ge begint’ luidt het spreekwoord. Zowel voor het bakken van een taart als voor je werk als adviseur is dit een zinvol motto.
De lagen van de taart
Grofweg zijn er zes lagen te onderscheiden in de Taart van Adviseren.
1 – Voorbereiden
Een goede voorbereiding is het halve werk. Zorg dat je je goed voorbereid vanuit verschillende perspectieven zowel inhoudelijk als relationeel.
2 – Basis van vertrouwen opbouwen
De beste indruk maak je op een ander als deze zich gehoord en gezien voelt en hij de ruimte ervaart om met zijn problemen, wensen en behoeften te komen. Dit betekent dat je als adviseur goed moet afstemmen op de klant: goed observeren wat zijn aandacht heeft en hierop aansluiten. Hierdoor ontstaat als vanzelf het vertrouwen en daardoor de behoefte om dat wat bij hem op de voorgrond speelt te delen.
3 – Vraag/situatie in kaart brengen
Als adviseur geef je de klant de ruimte, stel je je oordeel uit. Je blijft open luisteren, vat samen en vraagt door (zowel op inhoud, procedure als proces). Basisvaardigheden voor een adviseur zijn dus geduld, oplossingsgerichtheid en het uitstellen van oordeel.
Tussenfase: de samenvatting
Heb ik goed gehoord wat je hebt gezegd? Hebben we hetzelfde beeld? Ken ik de randvoorwaarden? En als ik een balletje opgooi, sluit dat dan aan bij hoe jij erover denkt?
4 – Gezamenlijk tot plan van aanpak komen
In de vorige fase zijn al wat ballonnen opgelaten over mogelijke oplossingsrichtingen. Nu komt het erop aan te gaan kiezen (plan van aanpak maken). Afhankelijk van het type en het ontwikkelingsniveau van de klant kies je je stijl van adviseren. Hierbij komt het erop aan dat je de stijlen van adviseren goed beheerst en ook gemakkelijk kan schakelen van de een naar de andere stijl.
5 – Afspraken maken
Belangrijk is na de keuze van het plan van aanpak snel tot afspraken te komen. Doorpakken dus. Concreet in de agenda plannen, in ieder geval de eerste vervolgstap, al is het maar een telefoontje.
6 – Evaluatie
Het bovenste taartdeel wordt volgens oud gebruik ingevroren en pas een half jaar of jaar later gegeten door bruid en bruidegom. Een gezamenlijk moment, terugblik naar de start evaluerend, en afspraken maken voor de toekomst. Klanten ervaren het over het algemeen als zeer positief als jij de moeite steekt in het goed evalueren van een traject, het is voor hen ook een plek terug te blikken en nog uit te spreken wat is blijven liggen. In het kader van professionaliseren en samen leren levert het een voordeel op voor beide partijen.
A slice of Advice: Adviseren kan je leren
Naast het bewust zijn van de fases en inzetten van de taart van adviseren is er voor de adviseur nog meer te leren op het gebied van verbinden, persoonlijke relatie en kwaliteit van interactie. Wil je hier meer over weten en over leren?
Download dan hieronder de uitgebreide beschrijving van de Taart van Adviseren (pdf). Of ontdek de training Adviseren met impact.
Dit model is ontwikkeld door Myriam Emmen.