De taal van een verhaal

Lees het artikel van Lisa.

Wat ik er zo mooi aan vond, is dat het een persoonlijk verhaal was. Iets wat voor haar heel speciaal en bijzonder was. Echt een prachtig en bezielend verhaal over… ja, waarover eigenlijk? Door haar verhaal te lezen, kwamen er heel veel associaties bij mij ‘vrij’ die maakte dat ik het verhaal nog mooier en ‘completer’ kon maken in mijn beleving. Associaties over familie, vriendschappen, gezamenlijkheid, het leven vieren. Allerlei onderliggende thema’s die bij mij ‘aan’ gingen, waardoor ik betekenis kon geven aan dit prachtige verhaal. Een stukje van mijn eigen ziel er in kon leggen.

Zo vertellen we eigenlijk altijd verhalen aan elkaar. Vaak is het zo dat, net als bij het verhaal van Lisa, hoe persoonlijker de verhalen zijn, hoe universeler de thema’s zijn die worden aangeraakt. En daardoor emotioneel geladen en krachtiger! Met behulp van verhalen trachten we, al sinds mensheugenis, betekenis te geven aan de wereld om ons heen. Een wereld die zich steeds lastiger laat voorspellen. En een wereld die daardoor ons uitdaagt om steeds maar weer opnieuw chocolade te maken van wat er op ons afkomt. Onze assessment-tak is er sterk op gericht om groei te realiseren in een zeer onzekere en competitieve markt. Als eindverantwoordelijke voor die assessment-tak vraag ik me dus ook regelmatig af hoe we onszelf kunnen sturen in die complexe wereld.

De cijfers

Een manier om, in business-life, chocolade te maken van wat er op ons afkomt, is het interpreteren van de ‘cijfers’. Deze zouden een zo zuiver en feitelijk mogelijk beeld kunnen weergeven van de (vergane of verleden) werkelijkheid. En daarmee hebben deze de impliciete belofte om de toekomst als beste te kunnen voorspellen. Immers, persoonlijke verhalen van mensen uit een organisatie vormen zo’n beetje de meest subjectieve manier van informatie verzamelen. Daar waar financiële gegevens nooit liegen (mits goed geregistreerd).
Zelf heb ik net een cursus Finance for Non-financials afgerond. Trust me: Ik ben een absolute NON-financial. Ik heb er dus superveel geleerd over balansen, resultaatrekeningen, kasstromen, solvabiliteit en allerlei andere kengetallen. Maar wat de cursus(leider) me met name heeft geleerd is dat de cijfers, naast het verslaan van kengetallen, omzet- en resultaat-cijfers, je kunnen uitnodigen om vragen te stellen over het verhaal van de onderneming. Het verhaal wat vertelt wat voor bedrijf het is, hoe processen zijn ingericht, wat er van belang wordt geacht volgens de verschillende stakeholders in dat bedrijf en hoe ze de toekomst tegemoet zien.
In die zin zie ik het kijken naar een onderneming in termen van ‘de cijfers’ niet anders dan de verhalen die we elkaar vertellen. Waar geloof ik in? Waar staat deze onderneming voor? In hoeverre vertrouw ik de belofte die we aan de wereld maken als bedrijf (en in hoeverre vertrouwt de bank dat?)

De balans

Waarom ik er over begin is, omdat er al te vaak bestuurders zijn die geneigd zijn met name alleen op basis van deze ‘financiële verhalen’ te sturen en pertinent niet op de ‘gewone mensen verhalen’. Terwijl die laatste niet alleen iets feitelijks weergeven, maar ook de emotionele lading er van blootleggen. Ik denk dat dat laatste een extra predictieve waarde in zich heeft ten opzichte van bijvoorbeeld trendcijfers.
Het feit dat ik op een geweldig liefdevolle manier ben opgevoed, met veel genegenheid, lekker eten en veiligheid en geleerd heb om mensen te verwelkomen en nieuwsgierig naar hen te zijn, was geen garantie dat ik later ook op die manier de wereld tegemoet zou treden. Maar de verhalen die ik (mijn kinderen) vertel over mijn jeugd en hoe ik plezier en geluk heb ervaren, is dat niet veel meer van predicatieve waarde van mijn huidige en toekomstige succes dan het jaarsalaris van mijn vader toen ik nog kind was? Het gaat natuurlijk om de balans van hoe je je aandacht verdeelt als bestuurder. Geen cijfers? Geen stuur. Maar geen verhalen? Geen ziel.

Ik maak met mezelf een afspraak dat ik mezelf nooit meer een absolute non-financial ga noemen. Maar iemand die de cijfers altijd zal proberen te zien als een verhaal in een andere taal dan dat ik gewend ben.