Nobody is perfect, toch?

In de gesprekken die ik tijdens assessmentonderzoeken met deelnemers voer, komt regelmatig het onderwerp ‘perfectionisme’ aan de orde. Perfectionisme lijkt soms positief te werken, omdat het iemands prestaties kan verhogen. Het kan echter ook contraproductief werken, omdat iemand de lat zo hoog legt, dat de overdreven verwachtingen die men van zichzelf heeft niet waar te maken zijn. Wat ik dan constateer, is dat deelnemers bij het uitblijven van het gewenste resultaat, ineffectief gedrag vertonen. Vanuit mijn professie mag ik dit gedrag analyseren, het duiden en voor deelnemers in perspectief plaatsen. Ik ben als het ware een klankboord voor de deelnemers. Tegelijkertijd zijn er zaken die mij verwonderen en waar ik zelf ook regelmatig op reflecteer. Dit is ook het onderwerp ‘perfectionisme’, hoe zit dat bij mijzelf?

Mr. Nice Guy

Al reflecterend (denkend en voelend) ervaar ik dat het voor mijzelf belangrijk is om vanuit harmonie goede relaties aan te gaan en vanuit mijn deskundigheid anderen van dienst te zijn. Hier leg ik de lat voor mijzelf behoorlijk hoog. Zodoende ben ik in het kader van mijn persoonlijke ontwikkeling het boek ‘No More Mr Nice Guy’ aan het lezen. Daarin zijn er een aantal dingen benoemd en beschreven die ik goed in mijzelf herken. Nice Guys zijn onder andere gevers, lossen (andermans) problemen op, zoeken goedkeuring en vermijden conflicten. Zij vinden het moeilijk om hulp te vragen en proberen tekenen van imperfectie en/of gevoel van schaamte te verbergen. Dit is een overlevingsmechanisme die hen in /staat stelt om afkeuring (‘zie je wel zij vinden dat ik niet deug’) te voorkomen. Zodoende onderdrukken zij hun gevoelens en zoeken zij naar uitvluchten om niet met zichzelf te worden geconfronteerd.

Worstelen

Een tijdje geleden vroeg mijn leidinggevende mij een blog te schrijven over een recentelijke ervaring die ik tijdens mijn werk als Assessment Adviseur had opgedaan. Vol goede moed ging ik aan de slag om te bedenken welk onderwerp, thema of ervaring dit zou zijn. Ik merkte al snel dat het mij niet lukte om iets concreets te bedenken. Ik dacht steeds: ‘Assessmentrapporten schrijven is geen probleem, maar een blog schrijven over iets persoonlijks dat vind ik best wel spannend. Dus het moet wel goed (om niet te schrijven ‘perfect’!) zijn, want anderen krijgen het te lezen.

Ik ging zo ver in mijn overpeinzingen dat het een worsteling met mijzelf werd, er een gevoel van schaamte ontstond en ik uitstelgedrag ging vertonen. Ik ging de deadline van mijn blog steeds verplaatsen en durfde niet aan mijn leidinggevende toe te geven dat het mij niet lukte iets zinnigs op papier te zetten en dat ik blokkeerde. In mijn optiek was hulp vragen geen optie, omdat hij dan erachter zou komen dat ik in mijn opdracht had gefaald. Elke keer als hij checkte hoe het met het schrijven van de blog ging, speelde ik mooi weer en ontweek ik het onderwerp door alleen maar aan te geven dat ik er mee bezig was.

Het feit dat ik mijzelf opleg om in één keer dé perfecte blog te moeten schrijven, creëerde ook gevoelens van lichte stress en onmacht. Tot een aantal dagen geleden ik besloot om mijn worsteling met mijn leidinggevende te bespreken. Ik besefte dat mijn ontwijkgedrag te maken had met de angst om niet aan zijn verwachtingen te voldoen en door hem te worden afgewezen (‘Je kan het niet’). Ik merkte dat dit overlevingsmechanisme contraproductief werkt en dat mijn perfectionisme (mate van faalangst) mij in de weg stond om in beweging te komen en mijn verantwoordelijkheid te pakken om de blog te gaan schrijven.

Hoe kom je boven?

Het bleek overigens dat mijn leidinggevende mij niet in het minst vond falen. Hij dacht zelfs wat mee om m’n blog op weg te helpen. Deze ervaring heeft mij geleerd dat ik mijzelf meer toesta om uit mijn comfortzone te stappen, mij kwetsbaar durf op te stellen (door hulp te vragen en gevoelens te delen) en de ruimte voor mijzelf creëer om met nieuwe ervaringen te experimenteren (‘blij blunderen’). Het schrijven van deze blog is een eerste stap in mijn ontwikkelproces. Ik weet dat er nog een weg te gaan is en dat er hobbels zijn die moeten worden genomen. Maar ja…”Nobody is perfect, toch?”