De volgende stap in leiderschap: het lef om jezelf te zijn

 

Veel leiders hebben er last van: een spanning tussen wie je werkelijk bent en hoe je je gedraagt op werk. In de werkcontext lijken andere wetten te gelden. Authenticiteit wordt ingeruild voor strategie, kwetsbaarheid voor controle en resultaat wint het van het proces.  

Wat als leiderschap niet gaat over het beheersen van systemen, maar over volledig aanwezig durven zijn? Over het erkennen van je eigen menselijkheid en daarmee ruimte maken voor die van anderen? 

Een reis, geen sprint 

Deelnemers aan het programma Meesterschap in Leiderschap (MIL) komen met verschillende vragen: Hoe kan ik vrijer leidinggeven? Hoe doorbreek ik patronen die me niet meer dienen? Hoe blijf ik dichtbij mezelf, ook in complexe werkrelaties? Ze merken dat traditionele managementtrainingen vaak technieken aanreiken, maar dat de diepere vragen over wie ze willen zijn als mens en leider onbeantwoord blijven. 

Het MIL-programma is geen snelle oplossing. Het is een reis die zich over vier seizoenen uitstrekt, met ruimte voor reflectie, verdieping en echte transformatie. Herfst staat voor loslaten, winter voor introspectie, lente voor vernieuwing en zomer voor bloei en actie. Elk seizoen nodigt uit tot een andere fase van ontwikkeling, waardoor deelnemers niet alleen inzichten krijgen, maar deze ook in hun dagelijks leven kunnen integreren. 

Deelnemers over hun ervaring 

Bastiaan, leidinggevende bij de Rijksoverheid, verwoordt het treffend: Ik vraag me nu regelmatig af: wat doe ik waardoor die ander zo “raar” reageert? Het begint bij mezelf. Het is belangrijk dat ik mezelf echt begrijp, zodat ik een open en transparante vertrouwensband kan opbouwen. Een band waarin ik me niet alleen voel in wat ik doe.’ 

Hij vervolgt: ‘Ik heb altijd gedacht dat werk en mens-zijn gescheiden waren. Mensen gedragen zich op werk opeens heel anders, zeker in een leidinggevende rol. Daarom is het belangrijk om jezelf goed te kennen, zodat je weet wat de ander nodig heeft. Dus: durf ik in de werkcontext ook mens te zijn?’ 

‘Tijdens Meesterschap in Leiderschap ervaar ik hoezeer mijn manier van leidinggeven verbonden is met hoe ik in het leven sta. Ik begin mezelf en mijn patronen te zien. Niet om ze te veroordelen, maar om ze te begrijpen en er bewuster mee om te gaan.’ Hij benoemt hoe de training hem in beweging heeft gebracht. ‘Eerst dacht ik: mijn werk is saai geworden. Nu zie ik: ik heb ervaring. Dat is iets anders dan saai. Ik heb iets opgebouwd, en dat opent nieuwe mogelijkheden.’ 

Jasmijn, leidinggevende bij de Douane, herkent dat proces. ‘Ik dacht dat ik goed luisterde, maar ik merkte hoe snel ik stiltes opvulde. De zweethut-ceremonie was een kantelpunt: ik ontdekte dat ik niet mijn gedachten ben. Dat ik niet hoef te handelen naar mijn eigen kritiek, of die van anderen. Dat geeft zoveel ruimte. Dat we in een kleine groep werken met twee trainers die elkaar goed aanvoelen en aanvullen, maakt het echt bijzonder. Jullie laten in die samenwerking zien hoe het kan en dat geeft vertrouwen’. 

Flory, general manager in de hotellerie, ervaart het jaarprogramma als een doorlopend proces: ‘Tussen de modules door gebeurt er zoveel. In werk, in privé. Ik ga anders om met mijn team, sta meer stil bij situaties, stel mezelf vaker de vraag: wat gebeurt er nu eigenlijk met mij en met de ander? Dat gaat best gaat diep en ik leer mezelf op een andere manier kennen. Dat maakt echt iets los en ik heb tijd nodig om dat een plek te geven. Maar dan geeft het me ook echt rust en ruimte. Daar was ik zo naar op zoek.’ Ze merkt dat haar omgeving dit ook ziet. ‘Collega’s zijn gewend dat ik altijd gas geef. Nu neem ik meer tijd. Dat roept soms vragen op, maar ik merk dat ik hierdoor diepere verbindingen maak.’

Wat vraagt dit van de trainers? 

Het begeleiden van deze reis vraagt om iets anders dan het overbrengen van kennis. Trainer Vivian Bastiaensen zegt hierover: ‘Elke bijeenkomst begint met een ontmoeting met onszelf. Hoe kunnen wij werkelijk aanwezig zijn, in plaats van op onze automatische piloot te gaan? We laten dat ook zien aan de groep. Die transparantie zorgt ervoor dat de groep ons ook echt ontmoet.’ 

Trainer Tjeerd Bartlema vult aan: ‘In een wereld waarin leiderschap vaak wordt gekenmerkt door macht en strategie, kiezen wij een andere weg. Wij werken in kleine groepen met waarachtigheid en de kracht van echte ontmoetingen. Leiderschap draait volgens ons minder om controle of en rationele strategie, maar om aanwezig te zijn bij wat zich aandient.’ 

‘In het menszijn ontstaat verbinding en ruimte om oude patronen onder ogen te zien en te doorleven. Daarna kun je vrijer kiezen en hoef je de bekende afslagen niet te nemen, dan is er getransformeerd. Wanneer je iets vol en werkelijk aangaat, ontstaat er weer plezier en energie, precies daar waar we ongemerkt de hoop hadden opgegeven.’
 

Een uitnodiging tot diepgaand leiderschap 

De reis van Meesterschap in Leiderschap is confronterend, inspirerend en soms uitdagend. Maar altijd met één doel: het vergroten van je aanwezigheid als leider en als mens. Het vraagt moed om werkelijk te kijken naar wat je beweegt, naar wat je tegenhoudt, en om daar verantwoordelijkheid voor te nemen. En in die moed ligt de vrijheid. De vrijheid om niet langer vast te zitten in aangeleerde patronen, maar om bewust en authentiek leiding te geven. 

Durf jij in de werkcontext ook mens te zijn? 

Hier vind je meer informatie over Meesterschap in Leiderschap