Leiden en begrenzen
Als assessment adviseur ontmoet ik regelmatig deelnemers die vanuit een operationele, uitvoerende positie de ambitie hebben om als manager hun loopbaan voort te zetten. Deze promotie biedt hen natuurlijk de mogelijkheid om invloed uit te kunnen oefenen op wat er op de werkvloer plaatsvindt. Het geeft hen ‘de strepen op de schouders’ om medewerkers te kunnen aansturen. Tegelijkertijd brengt het in het kader van persoonlijk leiderschap ook de nodige uitdagingen met zich mee om dit effectief te kunnen doen. Zaken waar deelnemers zich voor het bezoek bij ons vaak nauwelijks van bewust zijn, maar daarna wel.
Zo sprak ik een tijdje geleden een beginnend manager die sinds drie maanden leiding gaf aan een team waar zij zelf vier jaar als collega onderdeel van had uitgemaakt. Zij had het gevoel dat het aansturen van medewerkers haar wel redelijk goed afging. Toch zagen mijn collega-acteur en ik tijdens het assessment dat bij weerstand zij de regie meer losliet en door ‘toe te geven’ zich conformeerde aan wat anderen van haar wilden. Tijdens de reflectieronde werd geconstateerd dat zij moeite had om zich kwetsbaar op te stellen. Vanuit een zekere angst voor afwijzing kostte het haar moeite om begrenzend op te treden en te duiden wat zij nu precies van de ander wenste. Als altruïstisch persoon herken ik bij mijzelf ook deze worsteling. Hoewel ik stappen aan het maken ben, vind ik het spannend wanneer het nodig is dat ik ‘de confrontatie’ met mijzelf en anderen aanga. Gevoelens van angst en schaamte moeten dan overwonnen worden om te kunnen ‘Leiden en Begrenzen’.
Wanneer angst regeert
Gelukkig hebben de meeste mensen thuis en op het werk weinig last van sociale vrees. Zeker als situaties veilig en vertrouwd aanvoelen en er positief met elkaar wordt omgegaan, is er weinig reden tot zorgen. In het geval de situatie als onveilig wordt ervaren, kan het zijn dat wij ons uit de situatie proberen te manoeuvreren. Het gevoel hebben dat we niet volledig kunnen uitdrukken wie en wat we ‘Zijn’, kan dan angst oproepen en vecht- of vluchtgedrag veroorzaken. Wanneer deze patronen zich blijven herhalen, kunnen mensen ineffectieve copingmechanismen ontwikkelen om met ervaren angst om te gaan. Zo kan de ene persoon geneigd zijn om snel te oordelen (‘Hij/zij doet dit, omdat hij/zij mij niet mag’), terwijl de ander vooral diens gevoelens negeert en voor het behoud van de relatie zich dienstbaar en tactvol opstelt (‘Als ik dit nu zeg, dan vindt hij/zij mij niet aardig’). In beide gevallen laten mensen zich door situaties of anderen leiden in plaats van dat zij zelf richting geven.
‘State of being’
Om dit proces te doorbreken, vraagt de nodige moed, discipline en doorzettingsvermogen om te vertragen en om bij het gevoel van ongemak te blijven. Dus de tijd nemen om te kunnen verdragen en jezelf de ruimte te geven om even te ‘zijn’ met wat er op dat moment in en met jou gebeurt. Dat je vanuit verbinding met jouw innerlijke zelf kan ervaren dat je ergens in geraakt bent of wordt en met de nodige mildheid naar jezelf toe dit leert ontvangen en omarmen. Vanuit deze ‘state of being’ ontstaat er ruimte om te voelen wat je mist of waar een persoonlijk verlangen of behoefte ligt. Door hier aandacht voor te hebben, daar woorden aan te geven en dit richting anderen te durven benoemen, neemt men eigenaarschap voor het ontwikkelen van diens -zoals we dat bij vanHarte&Lingsma zeggen- human leadership.
Human Leadership
Wat betreft mijn persoonlijke proces van ‘Leiden en Begrenzen’ ben ik stappen aan het zetten om onder mijn laklaag te kijken. Daarbij neem ik de tijd om met de nodige aandacht voor mijzelf er even te ‘zijn’ en te ervaren wat er op dat moment gevoelsmatig in en met mij gebeurt. Hoewel ik meer open ben in het benoemen van mijn emoties en gevoelens, kan ik mijzelf verder ontwikkelen door mijn verlangens en behoeften expliciet te benoemen richting anderen. Gelukkig lukt het mij als zelfkritisch persoon om vanuit een mildere blik naar mijzelf te kijken en ontstaat het (zelf)vertrouwen dat ik mij hier verder in ga ontwikkelen. Het doorlopen van mijn persoonlijk (leiderschaps)traject stelt mij als assessment adviseur in staat om deelnemers nog beter te begrijpen en te coachen in hun proces van het ontwikkelen van hun human leaderschip. Ook de manager uit bovengenoemd assessment heeft ervaren wat er zich onder haar laklaag bevindt, wat haar raakt en wat aandacht nodig heeft om persoonlijk te groeien. En zo lopen we op een bepaalde manier een parallel pad. Van mens tot mens.
Bert de Groot
Assessment psycholoog
“Verwondering is de eerste stap naar het opdoen van wijsheid en ontwikkeling.”