De (on)zin van psychologische testen
De laatste tien jaar worden door diverse trainings- en adviesbureau’s zogeheten drijfveren- en persoonlijkheidstesten ingezet die pretenderen te kunnen voorspellen wat voor type persoon iemand is en hoe hij/zij zich in werksituaties zal gedragen.
Zo sprak ik drie weken geleden een deelnemer die in het kader van teambuilding recentelijk ‘zo’n kleurentestje’ had ingevuld. Daarin werd hem verteld dat hij een ‘heel blauw’ persoon was en minder goed kon communiceren en samenwerken met ‘gele types’. Gevraagd naar wat hij van deze uitspraak vond, gaf de deelnemer aan dat dit wel heel kort door de bocht beredeneerd vond en zich daarin niet kon herkennen.
Viva-gehalte versus wetenschap
De behoefte aan praktische instrumenten om anderen te kunnen plaatsen en onszelf ook te begrijpen, heeft geleid tot een ontwikkeling van pseudowetenschappelijke testen die mensen in kwadranten of kleurtjes plaatst. Dergelijke korte testen (vaak 10 tot 30 vragen) hebben een hoog Viva-gehalte. Ze zijn leuk om even in te vullen, maar hebben weinig tot geen wetenschappelijk voorspellende waarde over iemands persoonlijkheid en gedrag. Deze manier van kijken naar mensen maakt hapklare brokken. Je snapt het snel, maar je gaat ook vaak voorbij aan wie je bent. Zodoende leert de praktijk dat het puur verdelen naar persoonlijkheidstypen niet werkt en dat het geen recht doet aan hoe uniek elk individu als mens is. De kans is groot dat het deelnemers een stempel geeft en hen in hokjes plaatst. Wil je een accurater beeld hebben, dan moet er ook meer genuanceerd naar persoonlijkheid worden gekeken. Dus naar hoe mensen verschillen in hun manier van denken, voelen en doen én hoe zij op eigenschappen kunnen variëren.
Hoe kan het dan wel?
Vanuit een streven naar verbetering en vernieuwing zetten wij in onze assessments en trainingen instrumenten in die kwalitatief hoogwaardig zijn en die op wetenschappelijk betrouwbare en valide wijze persoonlijkheid meten. Wij kijken kritisch naar welke vragenlijsten aan opgestelde criteria voldoen en toetsen de bruikbaarheid daarvan in onze werkpraktijk. Daarbij schuwen wij niet om vanuit innovatief oogpunt keuzes te maken om nieuwe instrumenten in te zetten. Zo is bijvoorbeeld de Big Five een vragenlijst die bruikbare informatie geeft over gedrag en persoonlijkheid. Uit onderzoek is gebleken dat sommige dimensies van deze test elkaar deels overlappen en persoonskenmerken niet geheel zuiver worden gemeten. Daarom zijn wij recentelijk in onze zoektocht naar een andere vragenlijst met het HEXACO-persoonlijkheidsmodel in aanraking gekomen. Op basis van onderzoek is gebleken dat deze vragenlijst, afgezet naar de situatie waarin iemand zich bevindt meer zuiver (onafhankelijk) gedragsaspecten op de dimensies ‘Integriteit’, ‘Emotionaliteit’, ‘Extraversie’, ‘Verdraagzaamheid’, ‘Conscientieusheid’ en ‘Openheid voor ervaringen’ meet. We zullen later nog uitgebreider terugkomen op deze persoonlijkheidsvragenlijst. Er valt natuurlijk nog veel meer over dit meetinstrument te vertellen.
Mensen zien voor wie zij zijn
In de praktijk wordt gedrag door zowel de (werk)situatie waarin iemand zicht bevindt als door iemands persoonlijkheid beïnvloed. Deze bepalende interactie tussen context en persoon raak je kwijt bij het invullen van een zo’n korte kleuren- of persoonlijkheidsvragenlijst. Daarom is het verstandig om de uitkomsten van dergelijke testen niet te serieus te nemen. Vanuit onze zienswijze dat elke deelnemer uniek is, kijken wij zoveel mogelijk naar de ‘totale persoon’; naar diens mentale processen, emoties, persoonlijkheid en situationeel gedrag. Zodoende worden in onze assessments diverse instrumenten ingezet (interview, rollenspellen, capaciteitentesten en vragenlijsten) om hier zicht op te krijgen. Door met deelnemers in gesprek te gaan, gedrag te observeren, verkregen informatie zorgvuldig te analyseren en uitkomsten naar relevante competentiegedrag te vertalen, spannen wij ons in om mensen te zien voor wie zij daadwerkelijk zijn.
De persoonsgerichte assessments van Van Harte & Lingsma zijn hét middel om beter zicht te krijgen op competenties en persoonlijkheid van (aankomend) medewerkers. Door een unieke combinatie van beoordelen en coachen komen we erachter wat iemand kan en wie iemand is. Meer weten? kijk hier of bel 088-5560318.