Bye Bye Kameleon

Kameleongedrag. Dat kom ik in mijn werk als Assessment Adviseur regelmatig tegen. Deelnemers die veranderen naar gelang de omstandigheden. Vanuit de behoefte om een goede indruk achter te laten en resultaten te behalen, maskeren zij als het ware hun eigen identiteit. Dit doen zij door zich tactisch te positioneren, en de dieperliggende achtergrond van gevoelens, gedachten en meningen te verbergen.

Door de tijd heen herken ik dit gedrag ook bij mijzelf. Niet zozeer op momenten bij deelnemers van assessmentonderzoeken, maar meer in het contact met mensen met wie ik in werkgericht opzicht (collega’s, leidinggevenden) relaties onderhoud. Recentelijk werd ik in mijn opleiding tot Stress en Burnout coach geconfronteerd met het feit dat ik in conflictsituaties vaak kameleon gedrag vertoon.

Sociale Kameleon

Ik vind het belangrijk om in mijn werk vooral positieve relaties met collega’s aan te gaan en te onderhouden. Vanuit mijn behoefte om gezien en geaccepteerd te worden, stel ik mij dienstbaar, bescheiden en plichtgetrouw op. Als Nice Guy sta ik graag voor anderen klaar en wil ik iets concreets voor hen betekenen Verder ben ik ook gevoelig voor andermans verwachtingen en emoties. Van vrolijke mensen krijg ik energie. Terwijl een boze gezichtsuitdrukking mij soms het gevoel kan geven dat ik iets niet goed heb gedaan.

Mijn manier om hiermee om te gaan is dat ik een mogelijke confrontatie uit de weg te ga, of dat ik met humor de situatie een positieve wending probeer te geven. In die zin heb ik een sociaal aanpassingsvermogen ontwikkeld, waarbij ik op flexibele en pragmatische wijze mijzelf in diverse (spannende) situaties staande weet te houden. Maar vriendelijk zijn en door anderen graag aardig gevonden willen worden, heeft ook zo zijn prijs. Het aanvoelen van anderen, het inschatten wat de beste (contact)strategie is, het neerzetten van een positief beeld van jezelf en het vermijden van conflictgedrag. Dat kost best wel veel energie en het brengt ook gevoelens van schaamte met zich mee.

Sociale Zebra

Om echt authentieke emotionele gezondheid en evenwicht te verwerven is het volgens sociaal psycholoog Mark Snyder van belang om te leren ‘sociale zebra’s’ te zijn. Voor een zebra maakt het niet uit waar of naast wie hij zich bevindt. Zijn strepen zullen nooit veranderen en hij zal altijd dezelfde blijven wie hij is. In de context van sociale kameleon zijn heeft deze metafoor mij tot denken en doen aangezet.

In mijn denkproces waren de volgende vragen leidend: ‘Wat betekent dit concreet voor mij persoonlijk? Welke beweging heb ik te maken richting persoonlijk leiderschap? Wat gaat mij daarin helpen?’ Ik ben tot de conclusie gekomen dat de sleutel tot verandering, om meer mijn authentieke zelf te zijn ligt in het voelen van meer liefde voor mijzelf. In het lef hebben om voor mijn kernwaarden te gaan staan en hier in mijn gedrag richting anderen meer consequent uiting aan te geven. Met mildheid naar mijzelf regie pakken en gaan doen.

Van weten naar doen

De beweging van weten naar doen vereist het lef hebben om mijzelf meer kwetsbaar op te stellen. Dat ik mijzelf de permissie geef om hulpbronnen te raadplegen die mij in dit proces kunnen ondersteunen. Hoewel ik het best wel spannend vind, heb ik vorige week de eerste stap gezet. Ik heb een collega Trainer, die expert is op het gebied van het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap, gevraagd mij op mijn ontwikkelthema te coachen. Ik weet dat ik nog wel een weg te gaan heb, dat ik geconfronteerd ga worden met mijn imperfectie en dat er moed voor nodig is om mij in spannende (conflicterende) situaties kwetsbaar op te stellen.

Om het kameleon gedrag te lijf te gaan, is het belangrijk dat ik open en eerlijk ben naar mijzelf en anderen, dat ik ‘echt ‘kleur beken’. Ik weet zeker dat het mij gaat helpen om vanuit meer persoonlijke leiderschap tegen mijzelf (en de ander) te zeggen: “Weg met dat masker, Bye Bye Kameleon!!”

Mensen zien voor wie ze zijn – Persoonsgerichte assessments
In onze assessments nemen we niet alleen capaciteiten maar ook verlangens en positieve drijfveren mee. Die zeggen veel over geschiktheid en ontwikkelmogelijkheden. Wil je daar meer over weten? Kijk eens of een ontwikkelassessment  iets voor jou is.